انسان خارج شده از آفریقا به هزارههای پایانی عصر پارینه سنگی یا دوران شکار/گرداوری، وارد شده است. تحولات فناورانهی ساخت ادوات شکار در همراهی با استفاده از سموم، تور ماهیگیری و تله، توان شکار انسان را چندین برابر کرده است.
انسان برای نخستین بار در دستههای چند ده نفره سازماندهی شده و نسل بسیاری از حیوانات را منقرض کرده است.
درست در میانه تسلط بی چون و چرای انسان بر طبیعت پیراموناش، یک فاجعه اقلیمی دهشتناک مسیر زندگی را دگرگون کرد. یخبندان دِریاس جوان در 12 هزار و 700 سال پیش! و سرمایی کشنده برای 800 سال متوالی.
انسان پس از گذر ازآخرین یخبندان (دِریاس جوان) دیگر انسان سابق نبود. عصر جدیدی حدود 12 هزار سال پیش آغاز شد که به دوران
نوسنگی، یعنی شروع تولید غذا از طریق اهلیسازی جانوران و کشت گیاهان، شناخته میشود.