Broedparels Interviews

Lieve Broedparels,

Een tijdje geleden nam ik een parel van een gesprek op met mijn favoriete Nederlandse gynaecoloog, Koen Deurloo. Als ik ooit (zeg nooit nooit) onverwacht in het ziekenhuis zou bevallen van een vijfde kind, dan zonder twijfel bij hem. Waarom? Omdat hij uitgaat van samenwerking—tussen hem, zijn team en de barende vrouw. Het welzijn van on, staat centraal, net als veilige geboorte-uitkomsten. Hij neemt onze wensen serieus en gebruikt die als waardevolle input om de zorg verder te verbeteren. On a side note: ik gebruik het woord ‘barende’ in dit artikel om zo inclusief mogelijk te blijven. Dat neemt niet weg dat het woord ook iets weg heeft van een afstandelijke ‘unit’ in plaats van een werkende, zwetende, voelende vrouw die op het punt staat een topprestatie te leveren. Maar goed dan weten jullie waarom ik dat dus doe.

Hij introduceerde de MAC in Nederland: de moeder-geassisteerde keizersnede, waarbij je als vrouw zelf je baby als eerste mag aanpakken.

Wel een bijzonder weetje: na ons gesprek voor de Mama’en-podcast over dit onderwerp steeg het aantal van 2 à 3 per jaar naar inmiddels 50 per jaar. Niet normaal, toch?

We dus zijn fan van elkaars werk, en dat is de ideale basis voor een goed gesprek over de geboortezorg. Juist omdat het maatschappelijke debat daarover vaak onnodig gepolariseerd wordt. Zij versus wij, ziekenhuis versus thuis, medisch versus natuurlijk. Zonde, want dat leidt af van waar het echt om zou moeten gaan: samen kijken hoe we de zorg kunnen optimaliseren.

Waarom hebben steeds meer vrouwen de uitgesproken wens voor minder ingrijpen? En hoe kunnen we onnodig ingrijpen samen terugdringen? Dat zijn de vragen die we in dit gesprek bespreken. Grappig detail trouwens: Koens twee dochters zijn allebei thuis geboren.

Nina vs geboortezorg?

Er bestaan, ten onrechte, nogal wat vooroordelen over mijn kijk op geboortezorg. Omdat ik vóór thuisbevalling ben, zou ik automatisch tegen ziekenhuisbevallingen zijn. Laat ik daar dus nog eens heel helder over zijn: dat ben ik niet.

Waar ben ik wél voor? Voor het beperken van onnodig ingrijpen en het optimaliseren van de zorg, met vrouwenwelzijn als prioriteit.

Juist in ziekenhuizen gun ik elke vrouw een zo positief mogelijke bevalervaring. Omdat ik het echt elke vrouw wens om in hun kracht te komen staan, precies zoals Moeder Natuur de geboorte heeft bedoeld. Lotte Houwink ten Cate verwoordde dat treffend in haar recente stuk Moeders zijn niet passief en zoet, wist de baanbrekende Adrienne Rich, integendeel zelfs: ze hebben de macht in de Volkskrant (paywall):

"Toen ik na mijn bevalling voor het eerst met mijn baby buiten de deur ging paraderen, was ik het ineens zat: hoe luid de stemmen van sommige mannen waren, hoe vanzelfsprekend ze fysiek ruimte innamen. Ach jongens, dacht ik, kolkend van hormonen, wat ík kan heb ik nog geen van jullie zien doen. Een kind baren is afdalen in het schimmenrijk en met nieuw leven terugkeren. Het kan een niet te evenaren gevoel van macht geven. En het is precies deze machtservaring die haaks staat op de passieve, zoete rol die moeders doorgaans toebedeeld krijgen."

Geboorte zou ons in onze hoogste kracht moeten zetten—in de transitie naar Moeder, een fase die naast Maagd en Crone een essentieel deel uitmaakt van het leven van een vrouw. Hoe meer autonomie we ervaren, hoe groter de kans op zo’n krachtige ervaring. It’s time to take back our births, zoals feminist en bestsellerauteur Millie Hill zegt. Maar goed, ik drijf af...

Kracht van positieve verhalen

Terug naar Koen. Onlangs verscheen zijn boek: Door de ogen van een gynaecoloog: de mooiste en meest bijzondere verhalen uit het ziekenhuis. Ondanks de lichte stijging in thuisbevallingen (15% in 2020), blijft het een feit dat 69% van de vrouwen in het ziekenhuis bevalt onder begeleiding van een gynaecoloog (Perined 2020). Daarom is het zo belangrijk dat vrouwen met vertrouwen naar het ziekenhuis toe gaan, wetende dat ze niet alleen de best mogelijke zorg krijgen, maar daar ook recht op hebben. Zorg die niet alleen veilige geboorte-uitkomsten garandeert, maar óók het welzijn en de bevalervaring van de barende centraal stelt. En die twee hangen samen: een bange, gestreste persoon maakt niet de hormonen aan die nodig zijn voor een gezonde baring—en andersom.

Koen is hierin echt een lichtend voorbeeld voor zijn collega’s (voor wie het boek ook super relevant is). Hij laat met talloze verhalen zien hoe waardevol het is wanneer er wordt geluisterd naar de wensen van de barende en wat voor moois daaruit kan ontstaan. Luisteren naar de wensen van de barende betekent overigens niet altijd dat er ook aan wordt voldaan. Maar de keuzes die gemaakt worden komen altijd voort uit een gesprek en wederzijds respect. Koen laat zien dat het loont om soms voorbij de protocollen te denken—zo is ook de MAC ontstaan. En zijn werk maakt bovenal, door de talloze persoonlijke verhalen, duidelijk hoe we veel verder komen wanneer zorgverleners en de barende samenwerken.

Een Ideale bevalwereld

We spraken ook over hoe een ideale wereld voor de barende eruit zou kunnen zien. Enerzijds zou het essentieel zijn onnodig ingrijpen te verminderen—denk aan de knip, zoals Emma Curvers beschrijft in de Volkskrant (paywall). Anderzijds gaat het over de kern van Koen's werk: meer nadruk leggen op de ervaring van de barende en de samenwerking met zorgverleners.

De WHO waarschuwt al jaren voor overmatig en onnodig ingrijpen in de Westerse geboortezorg, ook wel bekend als het Too Much Too Soon (TMTS) principe. Dit gaat met name over de routinematige medicalisering van een gezonde, normale geboorte. Natuurlijk kunnen interventies levensreddend zijn, en in die context zijn ze fantastisch. Maar onnodig ingrijpen kan een bevalling juist complexer en medischer maken. Eén ingreep vergroot de kans op een volgende, en zo ontstaat een domino-effect.

Alternatieven bestaan. Scandinavische ziekenhuizen boeken bijvoorbeeld al mooie resultaten met klinisch opgeleide doula’s als vast onderdeel van de zorg (waar Koen ook een groot voorstander van is!). Ook de inrichting van bevalkamers maakt een verschil. Denk aan de mogelijkheid tot gedimd licht—de zoutlamp wordt vaak lacherig weggezet, maar het positieve fysiologische effect is nuchter te onderbouwen. Gedimd licht bevordert de aanmaak van oxytocine, hét geboortehormoon, terwijl fel licht juist de productie van adrenaline stimuleert. Hetzelfde geldt voor fijne muziek, zachte stemmen en een intieme setting met zo min mogelijk onbekende gezichten.

Ook de bevallingshouding speelt een rol. In plaats van op de rug bevallen te stimuleren (wat de kans op een ingreep kan verhogen) wordt in sommige Canadese ziekenhuizen het bed standaard opgeklapt tegen de muur en staan hulpmiddelen zoals de baarkruk, het bevalbad en de bal centraal in de ruimte—zodat barenden intuïtief de positie kunnen kiezen die voor hen het beste voelt. Interessant toch?

🎧 Luister hier de Mama’en-podcast met Koen over de MAC.

De bevalervaring & de vrouw in haar kracht centraal

Wat in alle verhalen van Koen steeds weer terugkomt, is de gelijkwaardige relatie tussen zorgverlener en de barende. Het gaat om samenwerken in plaats van tegenwerken. Om in gesprek te gaan en blijven, zodat het proces én de ervaring zo optimaal mogelijk zijn.

Als ik één ding meeneem uit ons gesprek, dan is het dit: het is tijd om de polariserende discussies achter ons te laten en de focus te verleggen naar wat echt telt. Namelijk: hoe we toewerken naar het hoogste doel. Wat mij betreft is dat de geboorte een ervaring maken die elke vrouw in haar kracht zet, zonder afbreuk te doen aan de veiligheid van geboorteuitkomsten. Want die twee gaan juist heel goed hand in hand.✨WIN WIN WIN!✨ Doe mee en win Door de ogen van een gyneaecoloog

Speciaal voor betalende abonnees: win het boek van Koen! Upgrade je abo hieronder en lees hoe <3

Oh, en al helemaal leuk voor mijn Broedparel abonnees: ik mag 3 x zijn boek verloten. Reageer in een comment onder deze post waarom jij dit boek echt wil hebben. Ik maak de winnaressen donderdag volgende week bekend.

Liefs,