Nov 27 2023 64 mins 2
In het tweede deel van de geschiedenis van de radicale arbeide(er)sstrijd in Nederland, pakken we de draad op bij het einde van de Tweede Wereldoorlog.
Fascisten hadden in de paar jaar dat ze terreur konden zaaien, veel kapot gemaakt. Maar links kwam ook sterk uit de ondergrondse omdat ze moedig verzet hadden geboden. Vooral de communisten. Zie Eenheidsvakcentrale. Maar… Koude Oorlog en McCarthy-achtige toestanden maakten al snel weer een einde aan hun positie, waarna de sociaaldemokraten en hun NVV, later FNV weer het voortouw kregen.
In de relatieve marge was er nog het OVB, als voortzetsel van de anarchosyndicalystische stroming. Daaruit is later de Vrije Bond ontstaan, die nog steeds actief is.
In deze uitzending bespreken we die organisaties, en wordt ook een en ander afgewogen over de waarde van een grote logge en bureaucratische instelling als de FNV en of je daar nu wel of niet lid van moet worden.
Het gaat zelfs over wat arbeid is, behalve dan die karikatuur van een witte man in een overal in de fabriek. Hoe zit het bijvoorbeeld met – al dan niet betaalde – zorgarbeid?
Ook andere ontwikkelingen passeren de revue. Zoals de gele bonden en het trieste initiatief Alternatief voor Vakbond (AVV)
Maar ook de strategie van het organizing.
Natuurlijk duiken we ook weer in de naoorlogse geschiedenis, met de voor de arbeidsstrijd belangrijke opkomst van de welvaartsstaat, en daarbinnen de tegencultuur. We stippen even wat hoogtepunten uit die tijd aan, zoals de Telegraafrellenvan 1966 (damn wat een actie) en mei ‘68 (in Frankrijk en Nederland) en de bezetting van ENKA in Breda in 1972.
Maar waar loonarbeid is, is ook werkloosheid en zijn als je geluk hebt uitkeringen. De bijstandsbond is een organisatie van mensen met een uitkering. Zie hier de speciaal voor deze editie ingetiepte verslag van het voordeurdelersoproer in Nijmegen in 1984.
In de jaren tachtig ontstond binnen de kraakbeweging een Bond tegen arbeidsethos, voortbordurend op vergelijkbare bewegingen voor de oorlog waar we het in deel 1 over hadden.
Maar daarna denderen we verder door de geschiedenis, met een eervolle vermelding voor de Katholieke Werkende Jeugd (KWJ), de vrouwenstakingvan 30 maart 1981 (met een demonstratie met 30.000 mensen, die vooral over abortus ging) en we noemen natuurlijk ook Wilhelmina Drucker en de vrouwenbondvan de FNV, en de Bonte Was aan de radicalere kant.
Reproductieve arbeid, anyone?
We gaan dan verder met het verwijzen naar een paar moderne zelforganisaties, zoals Vloerwerk, HorecaUnited en Radical Riders (inmiddels alweer in ontbinding)
We sluiten af met een uitstapje naar de praktische theorie van de Italiaanse ‘arbeidersautonomie’ en de daardoor geinspireerde – vooral Duitse – autonomen . Zie ook tijdschrift Wildcat.
Ook in het Engelstalige zijn er sporen van een dergelijke autonoom-marxistische aanpak te vinden, zoals bij Notes from Below en in het boek Riding for Deliveroo. Ook is er nog een restant van de IWW, ook in Nederland.
Speciale vermelding krijgt de website van Solidariteit.nl en – zoals bijna elke uitzending bij ons – het IISG. En Labour Notes
Over Hollanditis
Over de turbulente geschiedenis van sociale bewegingen in de polder. Begin jaren tachtig keek men in het buitenland verbaasd naar de massale vredesbeweging in Nederland die uit het niets leek te zijn opgestaan. De mensen hier hadden Hollanditis, of de "Dutch Disease" te pakken. Deze nieuwe podcast over de turbulente geschiedenis van sociale bewegingen in de polder laat zich inspireren door deze periode. We vertellen verhalen van de vredesbeweging tot kraken, over een rijk verleden van activisme, verzet en strijd in de lage landen. We graven deze geschiedenis op ter lering (ende) vermaak en inspiratie.
Hollanditis wordt gehost door Jeremy en Kees. Natuurlijk zijn die in van alles en nog wat onbezoldigd actief, als ze niet met een goed glas bietensap op de bank een boek zitten te lezen.
Kees is een luie huisvader en onderbetaalde zzp-er, maar ook al een leven lang op zoek naar rellen en bevrijdende revoluties (soms lukte dat bijna!) En fulltime amateur mediamaker (o.a. globalinfo.nl).
Jeremy is part time luie huisvader, part time army of one 'technical media support' en mede-organisator van het jaarlijkse 2.Dh5 festival voor activisten en wereldversleutelaars. Ook is/was hij voor of achter de schermen betrokken bij de podcasts Crash Course Economics, De Lockdown en Future Beyond Shell.
Copyleft - Kees & Jeremy - Radicale huisvaders
