Ślady pamięci

„Nie mógł, nie chciał zostać na zawsze ani z jednej, ani z drugiej strony żelaznej kurtyny.” „W Warszawie brzydziła go ohyda – i brzydota – małego totalitaryzmu… W Berlinie, w Sienie, w Padwie był wolnym, samotnym artystą… Bolała go samotność…”